| Kod przedmiotu: | WF-OB-CZOP |
Kod Erasmus / ISCED: | 07. 2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. /(brak danych) | Nazwa przedmiotu: | Czynne działania w ochronie gatunków i siedlisk - teoria i praktyka | Jednostka: | Centrum Ekologii i Ekofilozofii Grupy: | Przedmioty obowiązkowe dla 2 roku studiów II stopnia magisterskich
Punkty ECTS i inne: | 0 LUB3. 00(w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: - roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
- tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
- 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
- tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1, 5 ECTS;
- nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji Język prowadzenia: | polskiPoziom przedmiotu: | podstawowy
| Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | OB2_W12
OB2_U01
OB2_U09
OB2_U13
OB2_K07
| Wymagania wstępne: | podstawowa wiedza z zakresu biologii środowiskowej i ochrony przyrody
| Skrócony opis: | Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji.
Pełny opis: | 1. Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski
2. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach
3. Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie
4. Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego
5. Programy ochrony ptaków szponiastych
6. Programy ochronne sów
7. Programy ochrony owadów
8. Programy ochrony żubra
9. Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego
10. Programy ochrony głuszca i cietrzewia
11. Programy ochrony nietoperzy
12. Programy ochrony awifauny wysp Wisły
13. Programy ochrony kuropatwy i zająca
14. Programy ochrony kseroterm i mokradeł
15. Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach
16. Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia
Literatura: | Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Anderwald D. 2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów
Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole
Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk
Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa
Dobrowolski K. A., Lewandowski K. (red. ) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny
Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa
Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki
Gacka-Grzesikiewiecz E. ) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa
Głowaciński Z. ) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa
Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz
Jankowski W., Świerkosz K. Korytarz ekologiczny doliny Odry. IUCN, Warszawa
Kot H. i Dombrowski A. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce
Krogulec J. ) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa
Krzysztofiak L., Krzysztofiak A. ) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe
Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa
Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Mazur W. ). Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Mikusek R. 2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków
Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Uniw. Opolski, Opole
Mysłajek R. W., Nowak S. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Nasiadka P., Dziedzic R. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Nowicki M., Sitnicki S. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa
Olech W., Perzanowski K. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa
Perrins C. M., Lebreton J. D., Hirons G. J. M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press.
Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000. mos. gov. pl/natura2000/pl/poradnik. php
Pullin A. S. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa
Rachwald A., Fuszara M. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach
Symonides E. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa
Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa
Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa
Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa
W. Sutherland, I. Newton, R. Green. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP
Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki
Williams D. R., Pople R. G., Showler D. A., Dicks L. V., Child M. F., zu Ermgassen E. K. H. J., Sutherland W. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing
Zawadzka D. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa
Efekty kształcenia i opis ECTS: | A. Efekty kształcenia:
1. Wiedza:
EK 1 - student dostrzega wpływ cywilizacji na przyrodę, przewiduje i charakteryzuje skutki ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną; student tłumaczy przyczyny i skutki degradacji fizycznej, chemicznej i biologicznej środowiska, w tym definiuje skutki i podsumowuje jej wpływ na status wybranych gatunków i bioróżnorodność; Student rozpoznaje podstawowe terminy w języku obcym w zakresie ekologii populacyjnej, ekologii behawioralnej i ochrony przyrody, w tym związanych z czynną ochrona gatunków i siedlisk
2. Umiejętności:
EK 2 – student planuje i opisuje wykonane indywidualnie i zespołowo projekty terenowo-literaturowe i literaturowe dotyczące planowania i realizacji czynnych zabiegów ochronnych dla wybranych gatunków i siedlisk;
EK 3 - student tworzy zespołowe prezentacje multimedialne, potrafi oszacować ich czas, zaplanować formę, dokonać wyboru treści oraz zdecydować o podziale ról miedzy członków zespołu; student planując referat, prezentację multimedialną i plan ochrony wybranego terenu (forma pisemna) wykorzystuje szerokie spektrum dostępnej wiedzy i form uzyskiwania informacji, w tym studiowanie publikacji naukowych, informacji w Internecie i środkach masowego przekazu oraz uzyskiwanie informacji w trakcie bezpośrednich konsultacji ze specjalistami
EK 4 - student prawidłowo analizuje i interpretuje tekst naukowy, potrafi krytycznie ocenić informacje źródłowe dotyczące wpływu człowieka na przyrodę i środowisko; student potrafi odnaleźć przyczyny zaistniałych zagrożeń i/lub zaistniałych sytuacji i zaproponować sposób ich minimalizacji lub neutralizacji, student potrafi porównać, poddać krytyce i ocenić przedstawiane prezentacje; student posługuje się podstawową terminologią w zakresie ochrony przyrody i środowiska w języku polskim i angielskim.
3. Kompetencje:
EK 5 - student aktywnie rozwija świadomość ekologiczną, podejmując się indywidualnie i zespołowo realizacji zadań zaplanowanych na zajęciach; student dba o rzetelność i wiarygodność przekazywanych treści, zachowuje krytycyzm w wyrażaniu opinii i ostrożność przy korzystaniu z nie zweryfikowanych źródeł informacji (Internet); student potrafi dyskutować, akceptuje i docenia uwagi i komentarze innych; student jest odpowiedzialny uczestnicząc w zajęciach zgodnie z przyjętymi zasadami obecności i punktualności.
B. Opis ECTS
udział w zajęciach - 30
przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 30
przygotowanie planu ochrony wybranego terenu, łącznie z lekturą źródeł - 30
Suma godzin 90 [90/30(25) = 3]
Liczba ECTS - 3
Metody i kryteria oceniania: | Kryteria oceniania:
Wiedza (EK 1):
ocena 2 (ndst): student nie rozpoznaje i nie potrafi zidentyfikować związków przyczynowo-skutkowych między działalnością człowieka a wybranymi elementami przyrody i środowiska, nie dostrzega wpływu cywilizacji na przyrodę, nie potrafi przewidzieć i scharakteryzować skutków ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną, nie tłumaczy przyczyn i skutków degradacji fizycznej i biologicznej środowiska, jego wiedza nie pozwala zdefiniować i podsumować skutków antropopresji i innych czynników na status wybranych gatunków i bioróżnorodność; Student nie rozpoznaje podstawowych terminów w języku obcym w zakresie ekologii i ochrony przyrody.
ocena 3 (dst): student słabo rozpoznaje i identyfikuje związki przyczynowo-skutkowe między działalnością człowieka a wybranymi elementami przyrody i środowiska, zazwyczaj nie dostrzega wpływu cywilizacji na przyrodę, ma trudności z przewidywaniem i charakteryzowaniem skutków ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną, mało przekonywująco tłumaczy przyczyny i skutki degradacji fizycznej i biologicznej środowiska, nie potrafi w syntetyczny sposób podsumować wpływu antropopresji i innych czynników na status wybranych gatunków i bioróżnorodność biologiczną; Student ma trudności z rozpoznawaniem w języku obcym podstawowych terminów w zakresie ekologii i ochrony przyrody.
ocena 4 (db): student zazwyczaj rozpoznaje i identyfikuje związki przyczynowo-skutkowe między działalnością człowieka a wybranymi elementami przyrody i środowiska, dostrzega wpływ cywilizacji na przyrodę, przewiduje i charakteryzuje większość skutków ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną, dobrze tłumaczy przyczyny i skutki degradacji fizycznej i biologicznej środowiska, potrafi podsumować wpływ antropopresji i innych czynników na bioróżnorodność na status wybranych gatunków i różnorodność biologiczną, zwyczaj nie ma trudności z rozpoznawaniem w języku obcym podstawowych terminów w zakresie ekologii i ochrony przyrody.
ocena 5 (bdb): student znakomicie rozpoznaje i identyfikuje związki przyczynowo-skutkowe między działalnością człowieka a wybranymi elementami przyrody i środowiska, dostrzega wpływ cywilizacji na przyrodę, w błyskotliwy sposób przewiduje i charakteryzuje skutki ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną, bardzo dobrze tłumaczy przyczyny i skutki degradacji fizycznej i biologicznej środowiska oraz wnikliwie i wyczerpująco definiuje w syntetyczny sposób wpływ antropopresji i innych czynników na status wybranych gatunków i bioróżnorodność. Student nie ma żadnych trudności z rozpoznawaniem i używaniem w języku obcym podstawowych terminów w zakresie ekologii i ochrony przyrody.
Umiejętności (EK 2-4):
ocena 2 (ndst): student nie potrafi pracować w zespole, nie potrafi też odnaleźć i/lub analizować i interpretować informacji dostępnych w bibliotekach, Internecie i u specjalistów na zadany temat, w tym krytycznie ocenić wiedzy dotyczącej wpływu człowieka na przyrodę i środowisko i odnaleźć przyczyn zaistniałych zagrożeń i/lub zaistniałych sytuacji; student tworzy prezentację multimedialną daleką od reguł i wymagań tej formy przekazu, nie potrafi porównać, poddać krytyce i ocenić przedstawianych przez innych prezentacji; student ma bardzo duże trudności z zaproponowaniem zmian mogących poprawić jakość prezentowanego przekazu, nie potrafi sporządzić prostego raportu (planu ochrony) na podstawie zebranych materiałów w terenie i literaturze.
ocena 3 (dst): student ma trudności z pracą w zespole, zdarza mu się bezkrytycznie analizować i interpretować informacje dostępne w bibliotekach i Internecie na zadany temat, w tym dotyczące wpływu człowieka na przyrodę i środowisko; student ma trudności ze zdefiniowaniem potencjalnych przyczyn zaistniałych zagrożeń i/lub zaistniałych sytuacji; utworzona prezentacja multimedialna jedynie w niewielkim stopniu spełnia reguły i wymogi przypisane tej formie przekazu; porównując i oceniając inne prezentacje jest mało kreatywny, sporządza proste raporty (plany ochrony) na podstawie zebranych materiałów w terenie i literaturze, ale są one jednak dalekie od ideału.
ocena 4 (db): student potrafi pracować w zespole, zazwyczaj poprawnie analizuje i interpretuje informacje dostępne w bibliotekach i Internecie na zadany temat, tworzy prezentację multimedialną, potrafiąc oszacować jej czas, zaplanować formę i zdecydować o podziale ról i wyborze treści; porównując i oceniając inne prezentacje stara się być kreatywny; potrafi sporządzić prosty, poprawny raport (plan ochrony) na podstawie zebranych materiałów w terenie.
ocena 5 (bdb): student znakomicie organizuje i wykonuje pracę w zespole, potrafi wnikliwie analizować i interpretować informacje dostępne w bibliotekach i Internecie na zadany temat, stworzona przez niego prezentacja multimedialna spełnia wszystkie reguły i wymagania stawiane tej formie przekazu, w zakresie reżimu czasowego, treści i formy; potrafi w otwarty i kreatywny sposób porównać, poddać krytyce i ocenić przedstawiane prezentacje; proponowane przez niego zmiany mogące poprawić jakość prezentowanego przekazu są zawsze wnikliwe i celowe, sporządzane przez niego raporty (palny ochrony) są kompletne, wiarygodne, rzetelne w treści i sumiennie przygotowane.
Kompetencje (EK 5):
ocena 2 (ndst): student nie wykonuje zadań zaplanowanych na zajęciach, nie potrafi też pracować w zespole; student nie dba o rzetelność i wiarygodność przekazywanych treści, nie zachowuje krytycyzmu w wyrażaniu opinii i ostrożności przy korzystaniu z nie zweryfikowanych źródeł informacji (Internet); student nie potrafi docenić uwag i komentarzy kolegów; nie podejmuje dyskusji na temat prezentacji i przedstawianego problemu, jest niepunktualny, często opuszcza zajęcia.
ocena 3 (dst): student jest mało zaangażowany przy wykonywaniu zadań zaplanowanych na zajęciach i/lub ma trudności z pracą w zespole; student często nie dba o rzetelność i wiarygodność przekazywanych treści, jest mało krytyczny w wyrażaniu opinii i często bezkrytyczny przy korzystaniu z nie zweryfikowanych źródeł informacji (Internet), student nie potrafi w pełni docenić wartości uwag i komentarzy kolegów; dyskutuje rzadko i mało kreatywnie, czasami jest niepunktualny, opuszcza zajęcia
ocena 4 (db): student podejmuje się wykonania zadań zaplanowanych na zajęciach; rzetelnie pracuje w zespole, dba o wiarygodność przekazywanych treści, stara się być krytyczny w wyrażaniu opinii i przy korzystaniu z nie zweryfikowanych źródeł informacji (Internet), potrafi docenić uwagi i komentarze kolegów; jest otwarty i kreatywny w wyrażaniu własnych opinii, jest punktualny i sumiennie uczęszcza na zajęcia.
ocena 5 (bdb): student bardzo chętnie podejmuje się wykonania zadań zaplanowanych na zajęciach; nie ma najmniejszych problemów w pracy zespołowej, często kreując kierunek działań grupy; student dba o rzetelność i wiarygodność przekazywanych treści, zachowuje wnikliwość i krytycyzm w wyrażaniu opinii, jest ostrożny przy korzystaniu z nie zweryfikowanych źródeł informacji (Internet), potrafi w pełni docenić uwagi i komentarze kolegów; jest bardzo aktywny, w otwarty i kreatywny sposób podejmuje polemikę w razie różnicy zdań. Jest sumienny i odpowiedzialny.
Metody oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. ocena z prezentacji multimedialnej przygotowanej w zespole. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia
2. ocena z raportu pisemnego (planu ochrony) na podstawie literatury i materiałów zebranych w terenie. Oceniana będzie forma i treść raportu. aktywność na zajęciach
4. liczba nieobecności i spóźnień
Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną oceny indywidualnej z zespołowej prezentacji i oceny z raportu pisemnego. Ocena zespołowa prezentacji i raportu może podwyższyć (w przypadku najlepszej w grupie) lub obniżyć (w przypadku najgorszej w grupie) indywidualną ocenę o 0, 5 stopnia.
Znacząca aktywność na zajęciach podwyższa ocenę z prezentacji zgodnie ze wzorem: ocena z prezentacji + (0, 125 x liczba zajęć na których student był aktywny). Nieobecność i spóźnienia na zajęcia obniżają ocenę końcową zgodnie z zasadą: za trzecią i każdą kolejną nieobecność ocena końcowa obniżana jest o 0, 5 x liczba kolejnych nieobecności; każde spóźnienie na zajęcia więcej niż 10 min = 0, 5 nieobecności
